Onvoldoende bewijs tegen Joost Klein: wat doen we nu met Eurovisie?

De zaak tegen Joost Klein in Malmö, waarin hij werd beschuldigd van bedreiging jegens een cameravrouw van de Eurovisie-organisatie, is komen te vervallen. Volgens het Zweedse Openbaar Ministerie is er onvoldoende bewijs voor de aanklacht dat Klein de vrouw fysiek bedreigd zou hebben.

Kleins 'dreigende beweging' naar de vrouw, waarbij de camera niet werd geraakt, is volgens het Zweedse OM bewezen, maar "de gebeurtenissen volgden elkaar te snel op en de verklaringen van getuigen weken van elkaar af, waardoor niet kan worden bewezen dat er sprake is van bedreiging of dat de man die intentie had," aldus de verklaring uit Malmö.

Joost Klein werd enkele uren voor de finale van het Eurovisie Songfestival gediskwalificeerd vanwege het incident achter de schermen. Nu de zaak door de lokale autoriteiten is verworpen, rijst de vraag of Klein wel gediskwalificeerd had moeten worden.

Op het moment van zijn diskwalificatie was Joost Klein een van de favoriete kandidaten van Eurovisie 2024 - tenminste, als je de streamingplatforms moest geloven. Zijn liedje 'Europapa' werd miljoenen keren afgespeeld op platforms als Spotify en YouTube.

Foto: AVROTROS, achter de schermen tijdens de opnames van de video van 'Europapa'

Het onderzoek naar het beruchte incident, dat volgens insiders slechts minuten heeft geduurd, hield het team van Joost Klein van 11 mei tot en met 12 augustus in spanning. Dat komt mogelijk door het feit dat Kleins advocaat extra getuigen uit Nederland wilde horen waardoor het een internationale zaak werd. Of deze getuigen de doorslag hebben gegeven voor het sluiten van de zaak, is vooralsnog niet duidelijk.

De Nederlandse rapper zou op 9 mei na zijn optreden in de halve finale van het songfestival ruzie hebben gemaakt met een cameravrouw die hem tegen de afspraak in filmde. Om haar weg te sturen, maakte hij een dreigende handbeweging die veel commotie veroorzaakte. Dat hebben Taco Zimmerman van Avrotros en ook Klein zelf na het festival bevestigd.

Twee dagen later, vlak voor de finale van het Eurovisiesongfestival in het Zweedse Malmö, maakte de organisatie EBU bekend dat de 26-jarige Nederlandse zanger niet mee mocht doen omdat er een onderzoek naar hem liep wegens ongepast gedrag. Er was aangifte tegen hem gedaan bij de lokale politie.

Afbeelding: Corinne Cumming / EBU

De verklaring van de EBU luidde: "De Zweedse politie heeft een klacht onderzocht die was ingediend door een vrouwelijk lid van de productieploeg na een incident na het optreden van [Joost Klein] in de halve finale van donderdagavond. Hoewel de juridische procedure zijn beloop heeft, zou het voor hem niet gepast zijn om door te gaan met de wedstrijd."

Afbeelding: Corinne Cumming / EBU

Hoewel de EBU niet openbaar maakte wat er precies is gebeurd, benadrukte de organisatie herhaaldelijk dat ze het incident zeer serieus neemt: "We hanteren een nultolerantiebeleid ten aanzien van ongepast gedrag op ons evenement en zijn toegewijd aan het bieden van een veilige werkomgeving voor al het personeel van het Songfestival. In het licht hiervan wordt het gedrag van Joost Klein ten opzichte van een teamlid beschouwd als in strijd met de wedstrijdregels."

Hij zag er zo vrolijk - en aan het eind kwetsbaar - uit op het podium, die avond van de halve finale. Hoe zou het kunnen dat hij momenten later zodanig uit zijn slof zou schieten dat hij daardoor gediskwalificeerd werd?

Foto: Sarah Louise Bennett / EBU

Klein's Eurovisieliedje 'Europapa' gaat van feestelijk naar serieus als hij aan het eind van het nummer in een korte monoloog zijn overleden vader aanspreekt. Het is een emotioneel stukje waarin de zanger zichtbaar ontroerd is.

Zoals Avrotros-directeur Taco Zimmerman in de middag van 11 mei onthulde, had Klein gevraagd dat cameramensen van Eurovisie-organisator EBU hem niet zouden filmen in de eerste momenten na het optreden. Om de een of andere reden werd dat verzoek niet gehonoreerd.

Toen Klein merkte dat een van de cameramensen hem toch filmde vlak na zijn optreden, maakte hij naar verluidt een "dreigende beweging" naar de camera. "Maar meer dan dat ook niet," zei Zimmerman. "Hierbij heeft Joost de cameravrouw niet aangeraakt." Desondanks vond de Eurovisieproducent het gebaar toch gewelddadig genoeg om de politie te bellen.

Foto: Sarah Louise Bennett / EBU

Omroep Avrotros noemde die beslissing "buitenproportioneel". Op X (Twitter) schreef ze: "Wij hebben kennis genomen van de diskwalificatie door de EBU. Avrotros vindt de diskwalificatie buitenproportioneel en is geschokt door het besluit. Wij betreuren dit ten zeerste en komen er later op terug."

Foto: Avrotros / Instagram

In zijn mondelinge verklaring aan de pers, een paar uur nadat het nieuws over de diskwalificatie van Joost Klein bekend werd, voegde Avrotros-directeur Taco Zimmerman eraan toe dat zijn team had geprobeerd om met EBU te praten over verschillende oplossingen voor Klein's vermeende overtreding van de wedstrijdregels. Ze konden echter geen akkoord bereiken met de EBU of zelfs maar in contact komen met de cameravrouw die betrokken was bij het incident.

"We hebben er alles aan gedaan om Joost op het podium te krijgen vanavond", zei Zimmerman. Ze spraken met de EBU om Klein "publiekelijk excuses te laten maken en om bijvoorbeeld een statement uit te doen," aldus de Telegraaf. Maar de EBU bleef volgens Zimmerman bij diskwalificatie.

Zimmerman benadrukte dat Avrotros de diskwalificatie een "zeer zware en buitenproportionele" straf vindt en dat hij bezwaar gaat maken bij de EBU. "We staan voor goede omgangsvormen, laat daar geen misverstand over bestaan," zei hij. "Maar een maatregel tot uitsluiten staat in onze ogen niet in verhouding tot dit incident."

Foto: Sarah Louise Bennett / EBU

Kort na Avrotros bevestigde ook de politie van Malmö dat er een man was aangegeven wegens 'onwettige bedreiging' in de Malmö Arena. "De politie heeft alle essentiële onderzoeksmaatregelen genomen en de verdachte, de aanklager en getuigen ondervraagd," zei een woordvoerder.

Joost Klein mocht gewoon naar Nederland terugkeren en trad daarna ook weer regelmatig op. Toch heeft het proces zijn internationale plannen gehinderd.

Afbeelding: Sarah Louise Bennett / EBU

Zoals zijn team aan het AD liet weten: "de laatste paar maanden waren verschrikkelijk zwaar. Hoewel we graag overal ter wereld optreden, voelde het niet helemaal goed."

"We zijn, als team, ontzettend blij en opgelucht dat er nu een einde is gekomen aan deze onzekere periode," vervolgde het management van Klein in het AD. "Eindelijk kunnen we het hardop zeggen: er is nooit een reden voor deze zaak geweest."

Afbeelding: Corinne Cumming / EBU

De EBU heeft in een reactie op de uitspraak van het OM aangegeven nog steeds achter zijn besluit te staan. De Zweedse politie heeft volgens de organisatie een "formeel onderzoek" gedaan "naar de vraag of er een strafbaar feit was gepleegd en niet of de heer Klein zich ongepast had gedragen en de regels en procedures van het ESF had overtreden. Deze nieuwe ontwikkeling heeft daarom geen invloed op ons besluit, waar wij volledig achter staan."

Foto: Sarah Louise Bennett / EBU

Het was de eerste keer in de 68-jarige geschiedenis van het songfestival dat een deelnemer na aanvang van het vijfdaagse evenement werd gediskwalificeerd. Soms wordt een act voorafgaand aan de Eurovisieweek gediskwalificeerd vanwege een liedtekst, zoals in het geval van Wit-Rusland in 2021, of omdat ze hun contributie niet hebben betaald, zoals Roemenië in 2016.

Het cancelen van een act op de avond van de finale, dat is nieuw. Avrotros is dan ook niet tevreden met de uitleg van de EBU en blijft bij zijn formele bezwaren tegen de organisatie. Volgens een verklaring van de omroep aan het ANP heeft de EBU nog altijd niet rechtstreeks met Avrotros gesproken.

Volg ons op MSN om elke dag de beste artikelen te ontvangen