Nederlandse woorden die wereldwijd worden gebruikt
Dat het Nederlands doordrenkt is met leenwoorden, is wellicht bekend. Woorden als sowieso, überhaupt, ambulance en computer hebben hun oorsprong in andere talen. Maar wist je ook dat het Nederlands bijna 18.000 woorden uitleent aan andere wereldtalen?
Nicoline van der Sijs heeft hierover geschreven in het boek 'Nederlandse woorden wereldwijd'. In maar liefst 138 verschillende talen over de hele wereld vond ze Nederlandse woorden terug.
Foto: Greg Rosenke /Unsplash
Niet verrassend zijn de meeste Nederlandse leenwoorden te vinden in voormalige koloniën. Sommige talen namen specifieke woordgroepen over vanwege intensief contact met Nederlanders. Zo leent het Russisch veel Nederlandse scheepvaarttermen, terwijl het Japans veel wetenschappelijke termen heeft overgenomen.
Foto: Jamie Morrison / Unsplash
Lange tijd waren Nederlanders de enige westerlingen die zaken mochten doen met Japan. Daardoor werd westerse kennis, waaronder natuurwetenschappen, astronomie en medicijnen, overgedragen via het Nederlands. De Japanse taal heeft daar woorden als 'mesu' (mes), 'rampu' (lamp) en 'tarappu' (trap) aan overgehouden.
Woorden als 'duin', 'beurs', 'konijn', 'niks', 'fiscaal' en 'apartheid' worden wereldwijd gebruikt. Deze woorden worden meestal niet letterlijk overgenomen maar aangepast aan het klanksysteem van de betreffende taal.
Benieuwd naar de top 10 van Nederlandse leenwoorden die Nicoline van der Sijs in haar boek 'Nederlandse woorden wereldwijd' beschrijft? In de volgende slides kom je erachter welke dit zijn en in hoeveel talen ze worden gebruikt.
Foto: Kyle Glenn World / Unsplash
Het woord 'glas' komt in maar liefst 41 talen voor.
Het woord 'blok' komt in 42 talen voor.
Foto: Rostislav Uzunov / Pixabay
Het woord 'boek' komt in 43 talen voor.
Het woord 'loterij' komt ook in 43 talen voor.
Duidelijk een woord dat afgeleid is uit de scheepvaart is 'sloep' en komt in 44 talen voor.
Foto: Cezary Kukowka / Unsplash
Geen pak om aan te doen of om iets op te pakken, maar meer een pakketje dat je kunt versturen. Dit woord komt in 45 talen voor.
Foto: RedMaiden / Pixabay
Blijkbaar konden we bij veel bevolkingsgroepen in de wereld wel een potje breken, want ook dit woord komt in maar liefst 46 talen voor.
Foto: ELG21 / Pixabay
Deze twee woorden die je in het Nederlands ook makkelijk kunt samenvoegen zijn in 47 talen gevonden.
Foto: Kelly Sikkema / Unsplash
'Pomp' is een woord dat in maar liefst 48 talen is teruggevonden.
Foto: Planet Fox / Pixabay
Ook weer twee woorden die samen een ander woord vormen zijn 'gas' en 'kraan'. In 49 talen zijn deze twee woorden teruggevonden.
En het woord dat het meest gebruikt wordt? Dat is het woord 'baas'. In maar liefst 57 talen is dit woord teruggevonden. In het Engels wordt dit natuurlijk 'boss' en in het Indonesisch wordt dit 'bos'.
Foto: RoyalAnwar / Pixabay
Ook in plaats- of straatnamen in het buitenland is soms de Nederlandse invloed te herkennen. Wie bijvoorbeeld in New York is geweest, zal hebben gemerkt dat sommige plekken hun oorsprong vinden in het Nederlands. In de volgende slides kun je vinden welke dit zijn.
Foto: M Pewny / Unsplash
Harlem in New York is een van de noordelijkste buurten van Manhattan, gelegen in Upper Manhattan. De wijk ontleent zijn naam aan de Nederlandse stad Haarlem.
De term 'Coney Island' komt van de Nederlandse naam 'Conyne Eylandt', wat zich vertaalt naar konijneneiland.
Ook een woord dat uit het Nederlands afstamt. Niet 'broodweg', maar 'brede weg' werd deze straat toen genoemd.
Een van de vijf stadsdelen van New York is Brooklyn. De Nederlanders noemden dit gedeelte 'Breukelen', nu ook een plaats in de provincie Utrecht.
Over Rhode Island zijn de meningen verdeeld, maar sommige mensen denken dat de Nederlanders het 'Roodt Eiland' noemden vanwege de rode klei die daar te vinden was.
Er worden tegenwoordig zelfs ook nog af en toe nieuwe Nederlandse leenwoorden aan de wereld toegevoegd. Bekende figuren uit de voetbalwereld zoals Johan Cruijff en Louis van Gaal dragen hier hun steentje aan bij.
Ze verrijken niet alleen het Engels en Nederlands, maar ook andere talen. Zo heeft Johan Cruijff het Spaans volgens de NPO verrijkt met de uitspraak "En un momento dado," een letterlijke vertaling van "op een gegeven moment".
En Louis van Gaal? Die introduceerde volgens het Nederlandse dagblad Trouw op zijn beurt het woord 'feierbiest' in Duitsland. Hij bedoelde hier het Nederlandse woord feestbeest mee.